Een bijzonder experiment naar productiviteit en werkgeluk

Een bijzonder experiment naar productiviteit en werkgeluk

In een wereld waar productiviteit vaak wordt afgemeten aan cijfers en targets, ligt de sleutel tot succes misschien wel ergens anders. Tijdens een gesprek met een leidinggevende van een techbedrijf, kwam een intrigerende uitdaging naar voren: hoe kun je medewerkers niet alleen productiever maken, maar ook gelukkiger? Deze vraag vormt de basis van een bijzonder experiment dat verrassende inzichten opleverde over de kracht van goed leiderschap en effectieve communicatie.

Ik kwam laatst op een feestje een leidinggevende van een techbedrijf tegen. Zijn naam was Johan. We raakten aan de praat en hij vertelde me over de volgende uitdaging:

‘Ons bedrijf richt zich op het aanpakken van online fraude. Daarbij behandelen we cases. Het succes van ons bedrijf hangt af van het aantal behandelde cases per uur (productiviteit) en de hoeveelheid fouten die gemaakt wordt (effectiviteit). Nu zijn we onze leidinggevenden als een malle aan het trainen om duidelijke instructies te geven, maar de productiviteit wil maar niet omhoog.’

Mijn interesse was gewekt, dus ik antwoordde: ‘wat is dan de beste aanpak?’ Waarop hij zei: ‘Thijs, jij bent organisatiepsycholoog toch, vertel jij het maar’.
Dit is een soortgelijke vraag die twee onderzoekers zich stelden bij een multinational: ‘Hoe kunnen we leidinggevenden zo trainen dat medewerkers productiever, effectiever en gelukkiger zijn?’

Na een korte oproep meldden meer dan honderd leidinggevenden zich aan. Ze werden opgedeeld in drie groepen: een controlegroep, groep A en groep B. De leidinggevenden in Groep A werd gevraagd om de medewerkers praktische vaardigheden bij te brengen. Vaardigheden rondom planning, werkinrichting en het verhelderen van de taken. De leidinggevenden in groep B kregen een totaal andere uitdaging: de uitnodiging om met medewerkers in gesprek te gaan. Een gesprek over wederzijdse verwachtingen rondom elkaars taken, verantwoordelijkheden en de werkrelatie.

Productiviteit en werkgeluk – twee verschillende routes

En zo geschiedde. De leidinggevenden uit beide groepen gingen de uitdaging aan. De ene groep ging aan de slag met vaardigheden, de andere groep voerde een aantal goede gesprekken. Een half jaar lang werd de productie, de effectiviteit en het werkgeluk van de medewerkers gemeten. Daarna werd de balans opgemaakt. En de resultaten waren verrassend.

Het ligt in de lijn der verwachting dat medewerkers die cases behandelen, beter presteren wanneer ze vaardighedentraining krijgen dan wanneer ze goede gesprekken voeren. Dat bleek niet het geval. Juist de relatie tussen leidinggevende en medewerker was doorslaggevend. Medewerkers uit de ‘vaardighedengroep’ waren niet productiever, effectiever of gelukkiger. Maar de medewerkers die in gesprek waren gegaan met hun leidinggevenden, behandelden niet alleen veel meer cases dan de anderen (productiviteit); ze maakten ook nog eens minder fouten (effectiviteit) en gaven aan meer werkgeluk te ervaren.

De crux van een goed gesprek

Je zou kunnen stellen: zo bijzonder is een gesprek over wederzijdse verwachtingen toch niet? Wat maakte dan dat deze goede gesprekken zo goed werkten?

De onderzoekers ontdekten bij de meest productieve en gelukkige medewerkers een specifieke dynamiek. Goede gesprekken zorgden voor wederzijdse uitwisseling. Het woordje wederzijds is hierin van belang. De leidinggevenden boden in gesprekken hulp en begeleiding aan, waardoor medewerkers meer openstonden voor afspraken rondom hogere productiviteit. Deze wederzijdse uitwisseling zorgde er niet alleen voor dat leidinggevenden makkelijker meer productiviteit vroegen, maar medewerkers stelden ook aan zichzelf hogere eisen en gaven aan meer werkgeluk te ervaren.

Dat is wat ik Johan mee zou willen geven. Ga eens in gesprek met medewerker(s) over jullie wederzijdse verwachtingen, over elkaars taken en verantwoordelijkheden en jullie werkrelatie. Het zou zomaar kunnen dat dit een stuk effectiever is dan het trainen van vaardigheden.